"Ölümsüz Lider"in Doğum Gününde Kuzey Kore

Alışılmışın dışında rotalar arayanların tercihleri arasında son dönemde üst sıralara yükselen Kuzey Kore, 10 yıldır FEST’in gözde programlarından biri. “Ölümsüz Lider” Kim il-Sung’un doğum gününün coşkuyla kutlandığı Nisan ayındaki gezimiz, kendi kültünü yaratan bu liderin şekillendirdiği Kore Yarımadası’nın “kapalı kutusu”nun bilinmeyenlerine bir yolculuk.

“Kuzey Kore, resmi adıyla Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (KDHC) tam bir kapalı kutu. Ancak bazı kurallarla yabancı turistlerin gezmesine büyük olanak tanıyor. KDHC konusunda önyargılarla dolu olduğumuzdan çok şaşırdık. Sizi ‘rehberleriniz’ karşılıyor. Bir çift için bile bir rehber, yardımcı ya da şoför veriliyor. Ama rehberlerin bazı uyarıları var: ‘Gece otelden dışarıya çıkıp gezmek isterseniz bize söyleyin, birlikte gezelim.’ Gerekçesiyse, ‘insanlarımız yabancı dil bilmez, sorun yaşayabilirsiniz, yolunuzu kaybedebilirsiniz.’

“Kore gezisinin en ilginç yeri Panmuncon’daki Askerden Arındırılmış Bölge’deki 1953 ateşkes görüşmelerinin yapıldığı barakalar. Panmuncon’da tam ortasından Askeri Sınır Çizgisi geçen barakanın içine girdik ve fiilen Kuzey’den Güney Kore’ye geçmiş olduk. Güney Kore’nin başkenti Seul yaklaşık 65 km, yani bir saatlik uzaklıktaydı. Ama biz ertesi gün Pekin üzerinden Seul’e gitmek için neredeyse bir tam gün harcadık!”

Faruk Pekin 2007 yılında, Türkiye’den ilk gezgin grubuyla Kore Yarımadası’nın hem kuzeyini hem de güneyini kapsayan bir geziye liderlik etmesinin ardından, Yeni Aktüel dergisine “iki Kore” izlenimlerini bu cümlelerle aktarmıştı.

Geçtiğimiz 10 yılda Kuzey Kore, gizeminden hiçbir şey yitirmedi. 20 kişilik bir grupla 2007’de yarımadanın her iki yakasını da keşfeden ilk FEST Gezginlerine ise bu süreçte yüzlercesi eklendi. Son yıllarda bir güzergâh olarak daha yaygın şekilde kabul gören Kuzey Kore’ye 2018’de özel bir dönemde, ülkenin “Ölümsüz Lider”i Kim il-Sung’un doğum günü zamanı bir gezi düzenliyoruz.

1998’deki ölümünden 4 yıl sonra, Kuzey Kore Halk Meclisi tarafından “Ölümsüz Lider” ilan edilen Kim il-Sung’un eliyle şekillenen Kuzey Kore, idaresi babadan oğula geçen “Demokratik Halk Cumhuriyeti” yönetimiyle kimileri için benzersiz, kimileri için anlaşılmaz, kimileri içinse tehditkâr bir ülke.

“Kim kültü”nü oluşturan Kim il-Sung ve oğlu “Aziz Önder” Kim Cong-il (günümüzün lideri Kim Cong-Un’un dedesi ve babası), her bir köşeden sizi izliyor: Heykelleri ülkenin dört bir yanında yükseliyor, binaların duvarlarında, mozaik panolarda, devasa boyutlardaki resimlerde, tepelere oyulan taşlarda, kısacası her yerde onlar var. Ülkenin takvimi dahi Kim il-Sung’un doğumunu milat alıyor. “Kişinin kendi efendisi olması” anlamına gelen Juçe felsefesini Marksist anlayışla harmanlayan Kuzey Kore, şu anda 106. Juçe yılını yaşıyor.

Kim il-Sung’un doğum günü kutlamalarının gerçekleşeceği dönemdeki gezimizde, Kuzey Kore’nin eşsiz anıtları ve nefes kesen manzaraları yer alıyor: Taedong Nehri üzerine kurulu başkent Pyongyang, Kore’ye 400 yıl başkentlik yapan efsanevi “kale kapısı” Kaesong, 1953’teki ateşkes görüşmelerinin yapıldığı askerden arındırılmış bölgesiyle Panmuncon, Ölümsüz Devrim’in sembolü Büyük Mansudae Anıtı ile kültürel, politik ve ideolojik pek çok hazine sizi bekliyor.